Cung điện Potala, một biểu tượng văn hóa và kiến trúc đặc sắc của Tây Tạng, là nơi đã tồn tại qua hàng thế kỷ với vẻ đẹp uy nghiêm và linh thiêng. Tuy nhiên, điều đặc biệt về Potala là cứ hai năm một lần, cung điện này lại được người dân sơn mới. Vậy tại sao việc sơn lại Cung Potala lại trở thành một truyền thống không thể thiếu như vậy?
1. Ảnh hưởng của khí hậu khắc nghiệt Tây Tạng
Cung Potala tọa lạc ở độ cao trên 3.700 mét, nằm trên vùng cao nguyên Tây Tạng, nơi điều kiện thời tiết khắc nghiệt và biến đổi nhanh chóng. Ở độ cao này, cung điện phải đối mặt với nhiều yếu tố tự nhiên bất lợi:
- Tác động mạnh của tia cực tím: Ở độ cao lớn, tia UV chiếu xuống mạnh hơn, gây ảnh hưởng trực tiếp lên lớp sơn, khiến nó dễ bị phai màu và hư hỏng theo thời gian.
- Nhiệt độ dao động lớn: Vùng cao nguyên Tây Tạng có nhiệt độ ban ngày và ban đêm chênh lệch lớn, khiến cho vật liệu xây dựng cũng như lớp sơn nhanh chóng xuống cấp, dễ bong tróc.
- Gió mạnh và mưa tuyết thường xuyên: Potala phải hứng chịu những đợt gió mạnh và mưa tuyết, càng làm cho bề mặt tường dễ bị bào mòn.
Những yếu tố này khiến lớp sơn trên tường dễ xuống cấp,bong tróc và không thể giữ được lâu. Vì vậy, cứ hai năm một lần, Potala phải được sơn lại để bảo vệ và duy trì vẻ đẹp của công trình.
2. Ý nghĩa văn hóa và tâm linh của việc sơn lại Cung Potala
Ngoài yếu tố bảo dưỡng, việc sơn lại Potala còn có ý nghĩa văn hóa, tâm linh sâu sắc với người dân Tây Tạng. Đây không chỉ là một công việc duy trì mà còn là sự kiện cộng đồng mang ý nghĩa tâm linh và truyền thống.
Một trong những câu chuyện thường được kể là về sự tham gia nhiệt tình của người dân mỗi khi đến kỳ sơn lại, dù điều kiện khí hậu khắc nghiệt và quá trình sơn rất vất vả. Người dân địa phương, dù không được trả công, vẫn tập hợp đông đảo, mang theo những nguyên liệu truyền thống như sữa, mật ong, các khoáng chất từ đất và đá để pha chế thành loại sơn tự nhiên. Những người lớn tuổi thì hướng dẫn cách trộn sơn sao cho vừa bảo vệ được tường mà vẫn giữ được sắc đỏ và trắng đặc trưng, trong khi người trẻ tham gia sơn phủ các bức tường cao và dốc đứng của cung điện.
Trong quá trình sơn lại, các vị Lạt Ma cũng tham gia tụng kinh, ban phước lành, và cầu nguyện cho sự trường tồn của cung điện. Họ tụng kinh, làm lễ để cầu mong sự trường tồn của cung điện, và có quan niệm rằng công việc sơn lại không chỉ là bảo dưỡng mà còn là việc vun đắp công đức, một hành động thể hiện sự kiên trì và lòng thành của người dân Tây Tạng với niềm tin và văn hóa của mình.
Đối với người dân, việc sơn lại Potala là một phần của cuộc sống, như một sự kiện tâm linh thiêng liêng giúp họ gắn kết với di sản và tín ngưỡng truyền thống, đồng thời cũng giúp bảo tồn một trong những công trình kiến trúc quan trọng nhất của Tây Tạng cho các thế hệ mai sau.
