Cung điện Potala, nơi ở mùa đông chính của Đức Đạt Lai Lạt Ma, là một trong những địa danh nổi bật ở Lhasa, Tây Tạng. Nằm ở độ cao 12.139 feet so với mực nước biển trên đỉnh Đồi Đỏ, cao khoảng 130 feet so với mặt đất, đây là một trong những cung điện cổ cao nhất thế giới. Potala là phiên âm của tiếng Phạn "Putuolojia", ám chỉ đạo tràng của Quán Thế Âm Bồ Tát.
Trong suốt nhiều thế kỷ, Potala là điểm hành hương quan trọng của Phật giáo, đồng thời là thánh địa của Phật giáo Tây Tạng. Cung điện Potala được chia thành ba khu vực chính: khu cung thành ở chân núi, khu cung thất trên đỉnh núi gồm Hồng Cung và Bạch Cung, cùng khu hồ phía sau núi. Khu cung thành có ba cổng Đông, Nam, và Tây, và là nơi đặt các cơ quan quản lý, viện in kinh, khu ở của các quan viên và tăng ni, cũng như các cơ sở phục vụ khác.
Những dấu mốc lịch sử thú vị của cung điện Potala:
Năm 631-637: Vua Songtsen Gampo, vị vua đầu tiên của Tây Tạng, cho xây dựng cung điện Potala đầu tiên trên đồi Marpo Ri để đánh dấu cuộc hôn nhân của ông với Văn Thành Công chúa từ triều đại nhà Đường, nơi đây thành trung tâm chính trị và tôn giáo của Tây Tạng.
Năm 877: Cung điện Potala đầu tiên bị phá hủy sau sự sụp đổ của triều đại Tubo, đánh dấu một giai đoạn khó khăn trong lịch sử Tây Tạng.
Năm 1645: Đạt-lai Lạt-ma thứ 5, Lobsang Gyatso, cho xây dựng lại cung điện Potala với quy mô lớn hơn, tạo ra công trình Potala như hiện nay. Dự án tái thiết kéo dài nhiều năm, biến cung điện thành biểu tượng quyền lực của Phật giáo Tây Tạng.
Năm 1922: Dưới thời Đạt-lai Lạt-ma thứ 13, cung điện Potala được cải tạo và bảo trì thêm, giúp bảo tồn vẻ đẹp và kiến trúc của công trình.
Năm 1961: Cung điện Potala phải đóng cửa vì những biến động chính trị, khiến nơi này trở thành điểm nhấn lịch sử và tạm ngừng đón khách.
Năm 1980: Chính phủ Tây Tạng mở cửa lại Potala cho công chúng, phục hồi cung điện như một điểm tham quan văn hóa và tôn giáo.
Năm 1994: UNESCO công nhận cung điện Potala là Di sản Thế giới, xác nhận giá trị lịch sử, văn hóa và tôn giáo quan trọng của công trình này.
Cung điện Potala được chia thành ba khu vực chính: khu cung thành ở chân núi, khu cung thất trên đỉnh núi gồm Hồng Cung và Bạch Cung, cùng khu hồ phía sau núi. Khu cung thành có ba cổng Đông, Nam, và Tây, và là nơi đặt các cơ quan quản lý, viện in kinh, khu ở của các quan viên và tăng ni, cũng như các cơ sở phục vụ khác.
Phần trên của cung điện là Hồng Cung, biểu tượng của quyền lực, nơi thờ các đời Đạt-lai Lạt-ma đã viên tịch và tổ chức các nghi lễ tôn giáo lớn. Hồng Cung được phủ màu son đỏ, tượng trưng cho sự quyền lực và linh thiêng.
Bên cạnh là Bạch Cung với tường trắng, biểu trưng cho hòa bình và là nơi sinh hoạt của Đạt-lai Lạt-ma khi còn tại vị.
Bên trong cung điện Potala, du khách có thể chiêm ngưỡng những Mandala tinh xảo được chạm khắc từ hàng trăm năm trước. Ngoài ra, Potala còn có hàng ngàn tượng Phật lớn nhỏ được chế tác từ vàng, bạc và đồng. Một số bức tượng vàng từ thế kỷ 17 vẫn được bảo quản nguyên vẹn.
Trên nóc Potala còn có tám bảo tháp mạ vàng, tượng trưng cho các đời Đạt-lai Lạt-ma, trong đó có những tháp sử dụng tới 90.000 lượng vàng để chế tác.
Mỗi năm, các tín đồ Phật giáo Tây Tạng hành hương đi bộ quanh cung điện Potala, theo chiều kim đồng hồ để giữ thánh điện luôn bên tay phải của họ, biểu tượng của sự may mắn. Con đường bao quanh Potala, gọi là Kora, có hàng trăm chiếc Kinh Luân bằng đồng khắc nổi câu thần chú "Om Mani Padme Hum". Hàng ngày, người dân và du khách đều đi qua, vừa di chuyển vừa xoay các Kinh Luân theo chiều kim đồng hồ như một nghi lễ tâm linh.
Từ bất kỳ hướng nào ở Lhasa, du khách đều có thể thấy rõ sự uy nghi và vẻ đẹp hùng vĩ của cung điện. Dù thành phố Lhasa đã có nhiều thay đổi và phát triển đô thị, cung điện Potala vẫn nổi bật như một biểu tượng cổ kính và trang nghiêm, phản ánh sâu sắc văn hóa Tây Tạng.
Mẹo du lịch khi đến Cung điện Potala
Thời gian mở cửa: Cung điện Potala thường mở cửa từ 9:30 sáng đến 4:00 chiều, nhưng giờ hoạt động có thể thay đổi tùy theo mùa và điều kiện thời tiết.
Tham quan theo nhóm: Cung điện Potala giới hạn số lượng khách trong mỗi đoàn tham quan để bảo tồn di tích và giảm tải cho cơ sở hạ tầng. Mỗi đoàn chỉ được phép có tối đa 13 khách, nhằm giúp kiểm soát lượng người ra vào và bảo vệ không gian văn hóa, tôn giáo bên trong cung điện. Thời gian tham quan bên trong cung điện được giới hạn ở 1 giờ, vì vậy hãy sẵn sàng khám phá những điểm nổi bật nhất trong thời gian ngắn.
Đặt vé trước: Để tránh tình trạng hết vé, hãy đặt trước vì cung điện giới hạn lượng khách tham quan mỗi ngày ở mức dưới 3.000 người. Điều này cũng giúp đảm bảo trải nghiệm tham quan diễn ra suôn sẻ.
Chuẩn bị về sức khỏe: Bạn cần có điều kiện thể chất tốt vì bạn phải leo khoảng 100 mét hoặc 300 bậc thang ở độ cao lớn. Khi thưởng ngoạn quang cảnh, bạn cần đi bộ chậm để tránh nguy cơ say độ cao hoặc bất kỳ loại khó chịu nào khác.
Quy định về đồ dùng cá nhân: Bên trong cung điện, bạn không được phép mang theo bất kỳ thiết bị kỹ thuật nào như máy ảnh hoặc bất kỳ thiết bị ghi âm nào khác, Bạn không được mang theo bất kỳ vật dụng dễ cháy nào như bật lửa, thuốc lá, rượu, bình xịt hoặc các vật sắc nhọn như kéo, dao hoặc thậm chí là kìm cắt móng tay. Vì vậy, hãy cố gắng mang theo ít đồ đạc nhất có thể khi bạn đến thăm Cung điện Potala hoặc bạn có thể gửi hành lý ở lối vào.
- Những điều cấm kỵ: Khi đến thăm Cung điện Potala, bạn nên biết về những điều cấm kỵ của Phật giáo Tây Tạng. Bạn không được phép chỉ tay vào các bức tượng. Không mặc quần áo hở hang, đeo kính râm, đội mũ, v.v. Hãy đi giày thoải mái và ăn mặc lịch sự, phù hợp với môi trường tôn giáo và văn hóa tại đây.
Cung điện Potala không chỉ là biểu tượng của Phật giáo Tây Tạng mà còn là minh chứng cho sức mạnh tinh thần, ý chí của con người Tây Tạng, tạo nên một di sản huyền bí, trường tồn và vô giá trong lịch sử nhân loại.
